เคยไหมละ? ที่เรามีความรู้สึก อยากเป็น “นางเอก” ในซีรีส์เกาหลี เพราะแอบรักพระเอกผู้แสนดี?
อยากเป็น “คู่จิ้น” ของพระเอกซีรีส์วาย?
อยากเข้าไปจีบ “คนน่ารัก” ในการ์ตูน หรือนิยาย?
หรืออยากเป็น “คนที่ถูกรัก” ของสาววีทูบเบอร์สักคน
นี่แหละ คือนิยาม ของพฤติกรรมแบบ “Parasocial”
Parasocial คืออะไร?
Parasocial Relationship ก็คือนิยามที่เกิดขึ้นในปี 1956 โดยนักจิตวิทยาอเมริกัน 2 ราย คือ Donald Horton และ R. Richard Wohl เขาได้ไปศึกษาคนที่มีความสัมพันธ์กับคนในหน้าจอทีวี หากพูดให้เห็นภาพก็คงเป็นคุณป้าบ้านข้าง ๆ ที่อยากจะเป็นนางเอกไปแย่งพระเอกคืนจากนางร้ายปากแดงฉ่ำ หรือไม่ก็คนที่ดูข่าวค่ำสักช่อง แล้วอยากจะสวมบทบาทเป็นผู้ประกาศหญิง อ่านข่าวคู่ผู้ประกาศชายอะนะ
ความสัมพันธ์แบบนี้ ประกอบไปด้วย 3 สิ่ง
สิ่งแรกคือ Parasocial Interaction ซึ่งเราก็จะรู้สึกว่าเมื่อได้ติดตามดารา ก็รู้สึกเหมือนดาราติดตามเรา เป็นความสัมพันธ์แบบเพลงร้านไอศกรีมจีนร้านหนึ่ง เธอรักฉัน-ฉันรักเธอ
สิ่งที่สองคือ Parasocial Attachment ใช้สื่อในมือเรา เพื่อรักเขาข้างเดียว ก็คงจะหมายถึงการดูซีรีส์เรื่องเดิมซ้ำ ๆ ส่องหน้าโซเชียลมีเดีย อาจจะรวมถึงการฟังเพลง ดูแฟนแคม ดูเอ็มวีได้อีก
สิ่งสุดท้ายคือข้อกำหนดที่ไม่มีใครต้องรับผิดชอบกันและกัน ถ้าเราไม่ไหว ก็แค่ออกมา เพราะเราต่างคนก็ไม่รู้จักฉัน ไม่รู้จักเธอแต่ไหนแต่ไรอยู่แล้ว
Parasocial บรรเทาความเหนื่อยล้าและเติมเต็มความรักได้
หากพูดถึงข้อดี ความสัมพันธ์แบบนี้ช่วยเติมเต็มส่วนที่ขาด ในคนที่ขาดความรัก และช่วยเพิ่มความอบอุ่นให้เหนียวแน่น บรรเทาความเหนื่อยให้กับชีวิต ผ่อนคลายความเหงา ทำให้เรามีต้นแบบที่ดีในการดำเนินชีวิต และบางคนก็เหนียวแน่นกันเกินกว่าจะตัดขาด เป็นสิบปี ยี่สิบปี แม้ตัวคนที่เรารักข้างเดียวจะจากโลกนี้ไปนานแล้ว
เช่นแฟนคลับของบิ๊ก (อภิเชษฐ์ กิตติกรเจริญ – สมาชิกวงดีทูบี) ที่ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ในปี 2546 จนเป็นเจ้าชายนิทรา ในช่วงเวลาที่วงกำลังไปได้ดี จนเสียชีวิตลงในปี 2550 มีเรื่องเล่าว่ากันว่าศิลปินรุ่นน้องในค่ายอาร์เอสบางคน เช่น โทโมะ (วิศว ไทยานนท์ – สมาชิกวงเคโอติก) นั้นถึงกับร้องไห้ในงานศพของบิ๊กเลยหละ
ความรักที่เหนียวแน่นของกลุ่มแฟนคลับของบิ๊กนั้นถือเป็นต้นแบบให้กับแฟนคลับของใครหลาย ๆ คน เพราะถึงแม้ตัวของบิ๊กจะจากโลกนี้ไป แฟนคลับของบิ๊กก็ยังคงดูแลคุณพ่อ และคุณแม่ของบิ๊ก ซึ่งมีบิ๊กเป็นลูกซึ่งเป็นดั่งดวงใจเพียงคนเดียวในครอบครัว… และมักจะมาทำกิจกรรมกับครอบครัวของบิ๊กอยู่เรื่อย ๆ ในเวลาที่แต่ละคนสะดวก และมีทำกิจกรรมร่วมกันบ้างทุกปี ตามโอกาส และจังหวะเวลา แม้ว่าตอนนี้จะเหลือเพียงคุณพ่อของบิ๊กที่ยังคงอยู่เพียงคนเดียว
หรืออย่างแฟนคลับของเนส (ธนดล นิลนพรัตน์ – ดีเจคลื่นฮอตเวฟ, และวีเจช่องป๊อป ไลฟ์) ที่ยังคงพูดคุยกัน และจัดกิจกรรมทำบุญที่บ้านพักฉุกเฉินกันบ้างทุกปี ในช่วงวันเกิดของเนส แต่จะมีก็แค่ช่วง 2 ปีนี้ที่หยุดจัดไปก่อน โดยปีก่อนไม่ได้จัดเนื่องจากคุณแม่ของเนสได้เสียชีวิตลง ส่วนปีนี้ไม่ได้จัดเนื่องจากคุณพ่อของเนสขอหยุดพักการทำกิจกรรมนี้ไปก่อน แต่ยังคงไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับเนสทุกปี
หรือเมื่อ คิม จงฮยอน (สมาชิกวง SHINee) ได้เสียชีวิตลงจากการฆ่าตัวตาย แฟนคลับในไทยเองก็ได้จัดพิธีทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับเขา แม้ว่าในภายหลังจะถูกคู่พิธีกรรายการวิเคราะห์ข่าว อย่าง ดนัย เอกมหาสวัสดิ์ และ อมรรัตน์ มหิทธิรุกข์ (หมาแก่ – แมวสาว) ซึ่งทั้งคู่วิพากษ์วิจารณ์การจัดพิธีนี้ในรายการ “เจาะลึกทั่วไทย ทูไนท์” ก็ตาม และก็ไม่ต้องสืบว่าทั้งหมาแก่ และแมวสาวจะโดนทัวร์ลงไหม เพราะแน่นอนว่า “ทัวร์ลง” ไปตามระเบียบ
แต่รักเกินรักมักจะทำร้ายเรา?
ถ้าคุณรักเขามาก ซื้ออะไรตามเขาซะทุกอย่าง เปย์บัตรคอนเก่ง ถ้าเปย์จนไม่มีจะกิน นั่นคือข้อเสียแล้ว!
หากเป็นเช่นนั้น ให้ลองคิดว่า…ในขณะที่คนที่เรารักกินหรู อยู่สบาย เราเองกลับต้องกินบะหมี่ถ้วยละ 15 บาท กับน้ำขวดละไม่กี่บาทประทังชีวิต เพราะจ่ายค่าบัตรไปครึ่งหมื่น! แต่พอได้เจอเขาก็ทำตัวเหมือนไม่ได้จ่ายเงินค่าบัตรให้เขาเลย นี่แหละ คือข้อเสียที่ชัดเจนแล้ว!
หรือการไปปกป้องศิลปินที่คุณรักจากคำวิจารณ์มากเกินไป โดยไม่สนใจว่าหากคนนั้นเขาวิจารณ์โดยสุจริต และคุณปกป้องศิลปินคนนั้นมากไป ถ้าคุณโดนคนที่วิจารณ์ศิลปินคนนั้นฟ้องขึ้นมา นั่นก็เป็นข้อเสีย!
หากศิลปินที่คุณชอบมีแฟนตัวจริงขึ้นมา ถ้าไม่ได้เตรียมใจเวลาเขาเปิดตัวแฟนตัวจริงขึ้นมาหละ? หรือเกิดถ้าเขาซุกแฟนไว้ขึ้นมา ถ้าคุณรู้ละก็…คุณก็คงจะเป็นเหมือนดั่งพระเอก นางเอก เอ็มวีเพลง “รักที่อยากลืม” ของบอสแซม (ยุรนันท์ ภมรมนตรี) แน่ ๆ!
และถ้าข้อเสียข้อหลังมันเกิดกับคุณมากเกินไป ก็อาจจะทำให้เกิดภาวะ Erotomania หรือภาวะที่เราหลงผิดว่าเขารักเราหนะสิ
หากพูดให้เห็นภาพ ก็คงต้องยกเคส “น้องอากาศ (นามสมมติ)” ที่คอยมโนใน TIkTok ว่าได้เป็นแฟนกับ ไบรท์ (วชิรวิชญ์ ชีวอารี) นักแสดงชายชื่อดัง, เคสของ อร (พัศชนันท์ เจียจิรโชติ) อดีตสมาชิกวง BNK48 ที่พบกับปัญหา Stalker คอยตามติด…ยังไม่นับวลี “ลหนอ.” ในกลุ่มนักโม่ยมืออาชีพ
หรือล่าสุดอย่างเคสของซึงฮัน (อดีต)สมาชิกวง RIIZE ที่กำลังจะกลับมาทำกิจกรรมกับวงอีกครั้ง แต่กลับต้องเปลี่ยนใจขอออกจากวง และเตรียมออกผลงาน Solo เดี่ยว เพราะโดนแฟนคลับในประเทศเกาหลีต่อต้าน ด้วย 1 ในสาเหตุที่ว่าเขามีรูปคู่กับแฟนในสมัยที่เขาศึกษาในระดับมัธยม! และทำให้แฟนคลับส่วนหนึ่งออกมาต่อต้านการกระทำของกลุ่มคนที่ต่อต้านการกลับมาของซึงฮัน
แหล่งอ้างอิง
- https://www.unlockmen.com/parasocial-relationship/
- https://thepotential.org/life/parasocial-relationship/
- https://www.sammakorn.co.th/article/parasocial
- https://youtu.be/ppnn_loYGKQ?si=3PdJ5Xd-1mScy0Uq
- https://www.facebook.com/share/RR9DzDnzCpAwz3F2/
- https://www.springnews.co.th/news/164522
- https://youtu.be/osXhEMnw5Gs?si=GIREL-EgUauyZZwt
